Kancelaria Adwokat Mateusz Daniluk

Adwokat Mateusz Daniluk

Kancelaria Prawna

Menu

Przerwa w wykonywaniu kary – podstawy zastosowania

Przerwa udzielona na podstawie art. 153 § 2 KKW może trwać najdłużej rok. Sąd penitencjarny
może udzielić przerwy od razu na okres jednego roku, a może także kilkakrotnie orzekać o
przerwie na okresy krótsze. W tym ostatnim wypadku suma okresów przerwy określonych w
kolejnych postanowieniach nie może przekroczyć okresu jednego roku. Okres przerwy biegnie
od dnia wydania pierwszego z tych postanowień.

Kolejna przerwa?

Artykuł 153 § 3 KKW określa warunki, pod jakimi może być udzielona kolejna przerwa w
wykonaniu kary. W pierwszej kolejności wyraża on zasadę, że udzielenie kolejnej przerwy może
nastąpić po upływie roku od daty ukończenia poprzedniej przerwy i powrotu po niej przez
skazanego do zakładu karnego. Przewidziany w tej zasadzie upływ roku odnosi się do dwóch
elementów, które muszą wystąpić łącznie – zakończenia okresu poprzedniej przerwy
wynikającego z treści postanowienia oraz powrotu skazanego do zakładu karnego po
poprzedniej przerwie. Połączenie tych dwóch warunków ma na celu przeciwdziałanie sytuacji, w
której skazany po zakończeniu przerwy nie zgłasza się do jednostki penitencjarnej w celu
dalszego odbywania kary i przebywając na wolności nielegalnie, po upływie roku wnosi o
udzielenie kolejnej przerwy.
Wyjątkiem od tej reguły jest możliwość udzielenia kolejnej przerwy przed upływem roku od
zakończenia poprzedniej, także przed upływem roku od powrotu skazanego po niej do zakładu
karnego, jeżeli zachodzi wypadek choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby albo inny
wypadek losowy. Możliwe jest zastosowanie omawianego wyjątku także w sytuacji, gdy w ogóle
nie nastąpił jeszcze powrót skazanego do zakładu karnego. Wypadek choroby psychicznej lub
innej ciężkiej choroby odnosi się wyłącznie do osoby skazanego, natomiast wypadek losowy
odnosi się nie tylko do samego skazanego, lecz także do jego najbliższych. Należy przez to
rozumieć zdarzenie nagłe i wyjątkowe ze względu na skutki dotykające skazanego lub jego
rodzinę.

Kiedy orzeczenie przerwy w wykonaniu kary nie jest możliwe?

Sąd Apelacyjny w Lublinie uznał, że potrzeba wykonania przez skazanego prac rolniczych i
ogrodniczych nie przemawia za udzieleniem mu przerwy w karze. Fakt, że skazany nie może
zajmować się działalnością rolniczą, stanowi bowiem naturalną konsekwencję odbywania przez
niego kary pozbawienia wolności. „Niewielkie gospodarstwo rolne skazanego nie stanowi w
chwili obecnej źródła utrzymania dla kogokolwiek i niewykonywanie działalności rolniczej nie
spowoduje zagrożenia dla czyjejkolwiek egzystencji. Niezależnie od tych rozważań skazany może
wydzierżawić gospodarstwo rolne i w ten sposób czerpać z niego dochody, a po odbyciu kary
zająć się ponownie działalnością rolniczą”.
Negatywną przesłanką w orzekaniu o przerwie w pozbawieniu wolności może być to, że w czasie
poprzedniej przerwy skazany nie zabezpieczył bytu rodziny, jak deklarował, a nadto, że z tej
przerwy nie powrócił w terminie.
Także brak możliwości wspierania rodziny przez skazanego należy ocenić jako typowe
następstwo kary pozbawienia wolności, dotykające wszystkich skazanych oraz ich rodziny, nie
uzasadniające potraktowania go jako powodu przerwania wykonania kary z ważnych względów
rodzinnych bądź osobistych w rozumieniu art. 153 § 2 k.k.w.
Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Krakowie "ważnych względów rodzinnych lub osobistych" nie
można mylić z naturalnymi skutkami odbywania kary pozbawienia wolności, a do takich należy
zarówno pogorszenie sytuacji materialnej członków rodziny skazanego, na których utrzymanie

łożył on przed osadzeniem, jak również ich stanu psychicznego, co odnosi się zwłaszcza do
małoletnich dzieci, które nie rozumieją przyczyn rozłąki z ojcem i cierpią z tego powodu. Są to
oczywiste następstwa wykonywania kary o charakterze izolacyjnym, które dotykają znakomitą
większość rodzin osób osadzonych w zakładzie karnym. Nie mogą one stanowić podstawy
udzielenia przerwy w karze, poza sytuacjami skrajnymi, gdy odbywanie przez skazanego kary
pozbawienia wolności pozbawiałoby jego najbliższych jakichkolwiek źródeł utrzymania czy
wsparcia.

Jakie obowiązki mogą zostać nałożone na skazanego, który korzysta z przerwy?

Na podstawie art. 153 § 4 k.k.w. sąd udzielając przerwy w wykonaniu kary może zobowiązać
skazanego do:
 utrzymywania w okresie tej przerwy kontaktu z sądowym kuratorem zawodowym w
miejscu pobytu,
 niezmieniania bez zgody tego kuratora miejsca pobytu,
 podjęcia starań o znalezienie pracy zarobkowej,
 meldowania się we wskazanej jednostce Policji.

W jakich przypadkach można odwołać przerwę?

Przerwę w wykonaniu kary Sąd może odwołać w przypadku ustania przyczyny, dla której została
ona udzielona, gdy skazany nie korzysta z przerwy w celu, w jakim została ona udzielona (cel
powinien wynikać z uzasadnienia postanowienia), gdy skazany rażąco narusza porządek prawny
(np. popełni przestępstwo lub wykroczenie) lub też w przypadku niewykonywania przez
skazanego nałożonych na niego obowiązków.
Odwołanie przerwy może nastąpić także wtedy, gdy skazany nie wykonał obowiązków bez
własnej winy.

W jakich przypadkach można odwołać przerwę?

Przerwę w wykonaniu kary Sąd może odwołać w przypadku ustania przyczyny, dla której została
ona udzielona, gdy skazany nie korzysta z przerwy w celu, w jakim została ona udzielona (cel
powinien wynikać z uzasadnienia postanowienia), gdy skazany rażąco narusza porządek prawny
(np. popełni przestępstwo lub wykroczenie) lub też w przypadku niewykonywania przez
skazanego nałożonych na niego obowiązków.
Odwołanie przerwy może nastąpić także wtedy, gdy skazany nie wykonał obowiązków bez
własnej winy.

Przerwa i ułaskawienie

Kodeks postępowania karnego dopuszcza możliwość zarządzenia przerwy w wykonaniu kary w
toku postępowania o ułaskawienie. Stosownie do art. 568 k.p.k., uznając, że szczególnie ważne
powody przemawiają za ułaskawieniem, zwłaszcza gdy uzasadnia to krótki okres pozostałej do
odbycia kary, sąd, wydając opinię oraz Prokurator Generalny mogą zarządzić przerwę w jej
wykonaniu do czasu ukończenia postępowania o ułaskawienie. Podejmując powyższą decyzję, sąd
powinien uwzględniać takie czynniki, jak wysokość orzeczonej kary, stan zdrowia skazanego, jego
szczególnie trudna sytuacja rodzinna, sugestie co do zakresu i postaci łaski.

Ostatnie wpisy