W sytuacji, gdy zostaliśmy pominięci przy dziedziczeniu z testamentu nadal przysługuje nam część spadku, który dostalibyśmy, gdyby dziedziczenie następowało z mocy ustawy, a nie z mocy testamentu. W takiej sytuacji dzieciom, wnukom, małżonkowi oraz rodzicom naszego spadkodawcy przysługuje tzw. zachowek.
Jeżeli osoba, której taki zachowek przysługuje jest niezdolna do pracy albo jest małoletnia to przysługuje dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który dostałby z mocy ustawy. W pozostałych wypadkach udział przysługuje w wysokości połowy tego co uzyskałby z mocy ustawy. Jeżeli przysługuje nam zatem z mocy ustawy połowa spadku to w pierwszej sytuacji będziemy mieli dwie trzecie z połowy, zaś w drugiej połowę połowy.
Jest to zatem swoista ochrona spadkobiercy w sytuacji gdyby została z jakiegoś powodu pominięta przy testamencie.
Przy obliczaniu udziału, przysługującego z tytułu zachowku uwzględnia się wszystkich spadkobierców, czyli tych niegodnych dziedziczenia oraz tych, którzy spadek odrzucili, nie uwzględnia się jednak tych, którzy się zrzekli albo zostali wydziedziczeni. Do obliczenia przysługującego zachowku dolicza się do spadku darowizny udzielone przez spadkodawcę w terminie nie dłuższym niż 10 lat wstecz od dnia otwarcia spadku na rzecz osób niebędących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku. W niektórych okolicznościach nie dolicza się także innych darowizn dlatego warto przed wyliczeniem ewentualnej wysokości zachowku dokonać konkretnej analizy przeszłości.
Ważne jest to, że wartość darowizn wpływających na wysokość zachowku nie oblicza się według stanu z chwili jej dokonania, a według cen z chwili ustalania zachowku.
Warto pamiętać także, że zachowek przechodzi na spadkobiercę osoby uprawnionej do zachowku w sytuacji, gdy ten spadkobierca także należy do kręgu uprawnionych do zachowku po pierwszym spadkodawcy.
Należy bezwzględnie pamiętać, że roszczenie uprawnionego z tytułu zachowku przedawnia się z upływem pięciu lat od dnia ogłoszenia testamentu.
W końcu należy też wiedzieć, że spadkodawca może w testamencie pozbawić prawa do zachowku (wydziedziczyć), jeżeli uprawniony do zachowku wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego, dopuścił się wobec spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa albo rażącej obrazy czci oraz uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych. Przyczyna wydziedziczenia powinna wynikać z testamentu. W sytuacji gdy spadkodawca przebaczył uprawnionemu do zachowku nie można go wydziedziczyć. Wydziedziczenie nie przechodzi automatycznie na zstępnych wydziedziczonego.
Każda sprawa może się nieznacznie różnić i ta nieznaczna różnica może o wszystkim przesądzić, dlatego przed złożeniem pisma do osoby obowiązanej, a tym bardziej pozwu trzeba dokładnie przeanalizować całą sprawę.
Podobne wpisy
Najświeższe zmiany w prawie spadkowym. Co musisz wiedzieć?
W 2023 roku w prawie spadkowym nastąpiły znaczące zmiany. Znowelizowane zostały najważniejsze akty prawne dotyczące postępowania spadkowego, czyli: Kodeks cywilny,...
Pominięto mnie w testamencie. Czy coś mi się jednak należy?
W sytuacji, gdy zostaliśmy pominięci przy dziedziczeniu z testamentu nadal przysługuje nam część spadku, który dostalibyśmy, gdyby dziedziczenie następowało z...